Akış kontrol valfleri
Akış kontrol valfleri bir kulp aracılığıyla operatörün akışı kontrol etmesini sağlar. Bu tip bazı valfler, akışı tamamen durdurma özelliğine de sahitir. Yaygınlıkla kullanılan akış kontrol valfleri, iğne valfler, çeyrek dönüşlü vana, yükselen milli vana ve dozaj vanalarıdır.
İğne valfler hassas akış kontrolunun yanı sıra tasarımlarına bağlı olarak sızdırmaz şekilde akışı durdurma imkanı da sağlarlar. Uzun ve hassas şekilde diş çekilmiş bir sap mekanizması vardır ve giriş üzerindeki yatağa hassas şekilde oturan ucu ince bir mühendislik tasarımı gerektirir (ve ya da iğne şeklinde). Kulp mekanizmasının dış kısmı sızdırmazlığı da sağlar.
Bazı tasarımlarında metalden metale oturan salmastra vardır ve bu tasarımlar yüksek sıcaklıktaki uygulamalar için idealdir. İğne vanalar özellikle düşük vizkoziteli sıvılar için uygun bir seçimdir.
Çok hassas akış kontrolu için dozaj valfleri tercih edilmelidir. Özellikle laboratuarlarda kullanılır. Dozaj valfleri hassas ucu uzun ve dar bir kanalda hareket eden iğne vanalardır. Hassas geçişlerde özellikle kullanılır ve bazı dozaj pompaları tamamen kapatılamaz.
Çeyrek dönüşlü vana, özellikle yardımcı sistemlerde kullanılan ekonomik bir çözümdür. Vana kulbunu 900 döndürerek içindeki silindir tapa döner. Tapa üzerindeki bir orifis akışa izin verir. Düz akış kontrol vanasıdır ve genelde kapama ya da düşük basınç ayarlama amaçlı kullanılır.
Tapalı vanaların bir diğer çeşidi de yükselen milli vanadır. İğne vana gibi, konik bir tapayı bir orifise indirerek akışı düşürür. Düz akışda kullanılır. Yükselen milli vanalar kademeli akış ayarı için iğne vanalar kadar etkin değildir. Ancak tam deliğe geçen şekli ile hat üzerinde temizlenebilir. Tıkanma ihtimali olan hatlar için uygun bir seçimdir.
Yönlü akış valfleri
İsminden de belli olduğu gibi bu valfler akışın yönünü belirler. Çek valfler, akışın yalnızca bir yönde olmasını sağlarlar. Tasarımı genelde akış yönünde yay destekli bir kapak içerir. Bu şekilde bir yönde akış yaya basarak yoluna devam ederken, diğer yönde akış, kapağı kapatır. Çek valfler sabit ya da ayarlanabilir ayırma basıncı olan farklı modellerde bulunurlar.
Bazı küresel ve diyafram vanalar birden fazla port içerirler. Çoklu portu olan vanalarda genelde sıvı bir girişten girdikten sonra, aktüatörün pozisyonuna bağlı olarak bir kaç farklı çıkıştan birinden çıkarılabilir. Çoklu portu olan valflerde tamamen kapama imkanı olabilir ama olmayabilir de. Seçilen tasarımda bunun ihtiyaca göre kontrol edilmesi gerekir.
Aşırı basınçtan koruma valfleri
Bu kategorideki valfler, ssitem basıncının güvenilir değerlerin üzerine çıkmasına engel olurlar. Rölöve valflerinin farklı versiyonları mevcuttur. Bunlardan biri oransal rölöve valfidir. Sistem basıncı operatörce belirlenen değerlerin üzerine çıktığında atmosfere açılan bir ventilasyon içerir. Yaylı bir destek mekanizması gerekli miktarda sıvının atılmasını sağlar. Basınç ayarlı üst limitin altına düştüğünde ventilasyon deliği kapanır.
Güvenlik rölöve valfleri seri şekilde açılarak yüksek miktarda ortam akışkanını serbest bırakmak üzere tasarlanmıştır. Kritik güvenlik fonksiyonundan ötürü bazı uygulamalarda güvenlik vanaların kullanılması öngörülmüştür. Çek valflerle, rölöve valfleri farklı fonksiyonlar için tasarlanmıştır ve birbirinin yerine kullanılmaz
Patlama diski, genellikle örneklem silindirlerinde aşırı basınçtan korumayı önlemek için kullanılır. Örneğin nakliye aşamasında sıcaklık yükselmesi riskine karşı bu diskler kkullanılır. Rölöve valflerine benzer şekilde patlama diskleri atmosfere açılan bir ventilasyon deliği içerir. Üretici tarafından ayarlanan basıç değeri aşıldığında metal bir diyafram patlar. Patlama diskleri bir kere fonksiyonunu yerine getirdikten sonra değiştirilmelidir. Basınçlı gazların nakliyesi için kullanılan silindirlerde basınç rölövesi için gerekli cihazlar kullanılmalıdır. Patlama diskleri bunun için ekonomik bir seçimdir.
Aşırı akış valfleri
Aşırı akış valfleri, özellikle hattın aşağı kısımlarında bir patlama olması ihtimaline karşı akışkanın aşırı miktarda geçişini kısıtlar. Normal şartlarda bir yay kapağı açık tutar. Akış miktarı ön görülen değerin üzerine çıktığında kapak farklı bir pozisyona geçerek neredeyse tüm akışı durdurur. Problem düzeldiğinde valf normal pozisyonuna geri döner. Bu valfler sabit trip mekanizmaları içerirler.
Vanayı istenen fonksiyona uygun seçmek birinci adımdır. Bundan sonra diğer detayların göz önünde bulundurulması gerekir. Aşağıda bazı ipuçları ve yukarıdakilere ilave tavsiyeler verilmiştir.
|
İpuçları Bir uygulama için vana seçerken göz önünde bulundurulması gereken noktalar kısaca söyledir: Uygulamayı detayıyla öğrenmek. Valf seçiminde hangi akışkan üzerinde kullanılacağı, kimyasal kompozisyonu, vananın göreceği basınç değerleri ve sıcaklık değerlerini öğrenmek gerekir. Valfin ve üzerindeki salmastra sisteminin bu şartlara dayanıklı olması gerekir. Tahminlere güvenmetin, ürün verilerine ve test raporlarına göz atın. Malzeme uygunluğunu gözden geçirmek. Doğru valfi seçmiş olabilrisiniz ama malzemesi yanlış olabilir. Valfler genellikle standart malzemelerle gelir, standart o-ringler ve contalar, ama alternatifler mevcuttur. Sıcaklık ve basınç aralıklarını belirlemek için katalogları inceleyin ve farklı kimyasal ortamlarla malzeme uyumluluğunu kontrol edin. Tereddütte kaldığınızda üretici ile temasa geçin.
Bakım ihtiyaçlarını incelemek. Farklı valflerin farklı bakım gereksinimler vardır. Sistem parametrelerinin yanı sıra vana çevrimleri bu bakım periyotlarını etkiler. Seçtiğiniz valfin bakım periyotlarının sisteminize uygun olması gerekir. Bu kon çok bariz olmasına rağmen genelde göz ardı edilir.
Basınç düşüşlerine bakın. Her vana ya da bileşen basınçta bir düşme yaratır. Bir akış üzerinde basınç düşüşüne neden olacak farklı elemanların yarattığı toplam basınç kaybını hesaplayın. Aksi takdirde hat üzerinde bazı noktalarda basınç çok düşük kalabilir ve bu da süreci ve akış hattı üzerindeki ekipmanı olumsuz etkileyebilir. Her valfin bir akış katsayısı vardır (Cv) ve bu katsayı, bir orifis, valf ya da diğer bileşen üzerindeki basınç düşüşünü farklı akış hızlarına göre verir. Akış katsayısı yükseldikçe basınç düşüşü azalır. Örneğin aynı boyuttaki küresel ve iğne vananın akış katsayısı çok farklıdır. Küresel vanaların akışa karşı direnic daha düşükken, iğne vanalar yüksek basınç düşüşü yaratabilir. Güvenlik gereklilikleri ve spesifikasyonlara uymak. Düzenlemeler bazı uygulamalarda spesifik vanaların kullanımını gerektirir. Bu gereklilikleri inceleyin ya da bir uzman mühendis desteği alın. Toplam maliyetini göz önünde bulundurmak. Bir vananın gerçek maliyeti satınalma fiyatı değildir. Gerçek maliyet, bakım ve zamanı geldiğinde değiştirme giderlerini de içerir. Bakım araarında kendi sisteminizde valfin ne kadar çalışacağına bakın. Bakım maliyetini yalnızca değiştirilecek parçalar olarak düşünmeyin, duruş ve işçiliği de hesaba katın. Bazı valflerin bakımı diğerlerine göre çok daha kolaydır. Bazılarının bakımı yerinde yapılabilirken diğerlerini hattan alınması gerekir. Son olarak da planlı olmayan bakım ihtiyaçlarını ve duruşları göz önünde bulundurun
|
Adaptasyon: http://machinedesign.com/article/name-that-control-valve-0115?page=0%2C0