Elektronik cihazların kablosuz şarj edilebilmesi için Doğu Londra’daki “Tech City” de deneme çalışmaları başladı. Bunların arasında en önemlilerinden biri de elektrikle çalışan arabalar. Şarj süresi ve bu süre ile gidilecek mesafe konusunda yaşanan endişelere son verecek teknoloji ile evde ya da işte park halindeyken hatta, yolda giderken trafik ışıklarında durulduğunda araç şarjı mümkün
olabilecek. Bu da elektrikle çalışan arabaların yaygınlaşması için önemli bir adım olabilir.
Seul’de 2009’da düzenlenen İklim Değişimi Zirvesinde Londra’nın 2015 itibariyle Avrupa’nın elektrikle çalışan araba merkezi olması konusunda hedef konmul ve 100.000 elektrikle çalışan araba ile 25,000 şarj istasyonu ile rakamlara dökülmüştü. Bu tarihten bu yana Londra’da yalnızca 588 elektrikli araba kaydı yapıldı ve toplamda 2313’e ulaşılmış.
Bu yıl Şubat ayında London Assembly’de Çevre Komitesi Başkanı Murad Qureshi tarafından, “şarj istasyonu ağının yeterli olduğunun” gösterilmesi gerektiği ve şu ana kadar bu konu için harcanan paranın yeterli derecede geri dönüşünün olup olmadığının henüz net olmadığı ifade edildi.
Kablolu şarj istasyonu ağı konusunda yapılacak çalışmaların yanı sıra hareket halindeyken, kablosuz şarj etme konusunda araştırmalar yapılıyor. Kablosuz şarj, 100 yıldan fazla süredir bilinen manyetik rezonans prensibine dayanıyor.
Elektrikle çalışan araçlara uygulandığı son şekliyle: iki adet aktif pad’in biri aracın bataryasına bağlı olarak altına, diğeri de yere yerleştiriliyor. Pad üzerinde giden araç şarj olmaya başlıyor. Bu teknoloji üzerine çalışan dünyada 20 civarında şirket var. Bunların arasında en önde gelenlerden biri Qualcomm Halo (eski adıyla HaloIPT). 10 yıldan uzun süredir Auckland Üniversitesi ile ortak araştırma yapan şirket, son yıllarda verimlilik kayıpları, padlerin pozisyon ayarındaki toleranslar ve elektromanyetik uygunluk gibi pratik konular üzerine çalışıyor.
Tech City’de yapılacak denemede trafik ışıklarının önüne kurulan plakalarla cadde üzerinde şarj imkanı görülecek. Kablolu sarja göre performans değerlendirmeleri Oxford Brookes Universitesi tarafından yapılacak. Bu kapsamda işbirlikleri de söz konusu. Örneğin Rolls-Royce Motor Cars ki Phantom 102EX modelinde indüktif şarj kabiliyetini opsiyon olarak sunuyor, Drayson Racing ile yüksek güçlü elektrikli arabası Le Mans üzerinde işbirliği yapıyorlar.
Kablolu şarj istasyonları ile yaşanan sıkıntılar düşünüldüğünde, kablosuz şarj imkanı önemli bir gelişme. Bu fırsatı göre Qualcomm Halo, kablosuz indüktif araba şarjında en ileride giden kuruluş: Londra caddelerinde indüktif şarj kabiliyeti ile dolaşan 50 aracı var. Batarya performansı telemetrik olarak takipediliyor.
Kısa ve düzenli şarj süreleri ile Lityum ion bataryaların kullanım ömrünü uzatmak için en uygun doluluk seviyesi olan %40-80 aralığında tutmak hedefleniyor. Maliyet ve ağırlığı düşürmek üzere daha küçük bataryaların kullanımı da söz konusu.
Bu deneme programında olmasa da araçların hareket ederken şarj edilebilmesi, bu teknolojinin en önemli hedefi. Kanada’lı üretici Bombardier, dinamik şarj imkanını sabit hatlar üzerinde çalışan otobüs ve tramwaylarda deniyor. Otobanlarda kullanılan özel araçlar söz konusu olduğunda altyapının kurulması ciddi bir yatırım; ancak Stanford Üniversitesi’nde yapılan bir fizibilite çalışması ile teorik olarak mümkün olduğu sonucuna varılmış.
Matematik simülasyonlarla 900 -186 açı ile bükülmüş bir bobin ve buna bağlı metal plaka ile 10 KW’lık elektrik enerjisinin benzer bir bobine yaklaşık 2 m’lik bir mesafeden aktarılabileceği gösterilmiş. Aracın altına yerleştirilen alıcı bobinler, araç hızlandıkça rezonans yaratırken oluşan manyetik alanla batarya şarj olabilir. Ancak buna daha zaman var.
Kablosuz sarj edilebilir elektrikli araç teknolojisi üzerinde çok çalışılan bir konu ve rekabet geniş kitlelerin ürünü kullanmasını sağlayarak fiyat avantajı yaratmak, bunun için de inovasyon üzerine kurulu.
Fizik kurallarına göre indüklenen akım, orjinal iletkende olduğu gibi kuvvetli olmaz. Ancak Qualcomm Halo, hava boşluğu arasında %97’lik ve DV/AC dönüşümünde %90’lık verim elde ettiğini iddia ediyor. Kablosuz şarjın verimsizliği konusunda iddialar var. Yoldan araca gelene kadar yüzde bir kaç kayıp söz konusu; ancak kablolu şarjda da AC-DC çevriminde de benzer bir dönüşüm var.
Üzerinde durulması gereken güvenlik konuları da var. Aracın altında metal ısınması ya da kedi girmesi benzeri durumlara çözüm getirilmesi lazım.
http://www.theengineer.co.uk/in-depth/analysis/plug-free-power/1012047.article#ixzz1q8eb2Ya9 adapte edilmiştir.